توسعۀ مشارکتی محلۀ فرحزاد تهران به عنوان تفرجگاه و مقصد گردشگری: بستر و موانع

در این مقاله، بستر و موانع توسعۀ مشارکتی یکی از تفرجگاه های اصلی و محلات سیاحتی تهران، موسوم به فرحزاد، مورد تحلیل قرار می­ گیرد. طی مقاله، نخست وضعیت فرحزاد از منظر سکونت/ محیط مصنوع، ویژگی های اجتماعی و گسترش کسب­ و­کارهای خدمات­رسان جهت بازدیدکنندگان توصیف و ذی­نفعان اصلی توسعه محله شناسایی می­ شود. سپس، بستر و موانع توسعه فعالیت های تفرجی و سیاحتی در فرحزاد در دو محور عملیاتی- ساختاری و اجتماعی- فرهنگی مورد توجه قرار می­ گیرد. بدین منظور، هم برنامه­ های تهیه ­شده توسط بخش عمومی جهت فرحزاد و هم دیدگاه های ذی­نفعان مختلف در مورد بستر و موانع مشارکت تحلیل می­شود. روش های به­کار­گرفته­شده جهت مطالعه حاضر مشتمل بر تحلیل طرح ها و داده­های موجود، مشاهده و نیز مصاحبه ­های نیمه ساختارمند با بازدیدکنندگان، ساکنان، دست­ اندرکاران برنامه­ ریزی و دیگر ذی­نفعان بوده است. نتایج تحلیل برنامه­ های تهیه ­شده جهت فرحزاد که در لفظ و ظاهر بر ماهیت سکونتی- گردشگری محله تأکید می­ ورزند، حاکی از کم­ توجهی به جنبه­­ های اجتماعی توسعه و به ویژه مشارکت جماعت محلی است. همچنین، بر پایۀ مصاحبه­ ها و مشاهدات، سطح پایین آگاهی، انسجام و همبستگی اندک، ناهماهنگی میان اهداف و تمهیدات نهادهای بخش عمومی و مشکل مالکیت امکان مشارکت محلی را، از جمله در توسعۀ فعالیت های تفرجی و سیاحتی، کاهش داده است.